Het was toen zijn dochter op een middag zijn Berlijnse appartement binnenkwam en LAMBERT aan zijn piano zag zitten, dat hij besefte dat hij enkele veranderingen moest doorvoeren. "Je doet altijd hetzelfde," kondigde ze ijskoud aan, terwijl ze haar vader strak aankeek en hij zijn reactie op deze onthulling verborg achter zijn altijd aanwezige masker. "Je zult geen carrière hebben als je zo doorgaat." Natuurlijk, hij had altijd met plezier "op deze manier" muziek gemaakt, vanaf zijn gelijknamige debuut in 2014 voor het cultlabel Staatsakt tot 2022's Open, zijn vierde collectie voor Mercury Records, en bovendien was zijn status in zijn geboorteland Duitsland zodanig dat hij de Elbphilharmonie in Hamburg en het Funkhaus in Berlijn kon vullen. Hoe dan ook, hij had al meerdere genres verkend, waaronder elektronica op 2021’s False en jazz op 2023’s All This Time en Live In Amsterdam. Dus, aangezien zijn 14-jarige dochter altijd had geluisterd naar zijn serene composities en nooit eerder had geklaagd, kwamen haar opmerkingen als een schok. Wat als er enige waarheid zat in haar wilde beschuldigingen?
Verlamd door zelftwijfel en meer gekwetst door deze kritiek dan door welke recensie dan ook, begon LAMBERT alles wat hij wist over zijn artistieke identiteit in twijfel te trekken. Gelukkig realiseerde hij zich, terwijl hij wanhopig op zoek was naar antwoorden op schijnbaar onmogelijke, zelfs belachelijke vragen, dat hij de perfecte oplossing had. Het was inderdaad een project waar hij al een tijdje over nadacht. Hij was uitgenodigd om de muziek te schrijven voor de eerste tv-serie van een Engelse regisseur die we simpelweg Matt zullen noemen – om redenen die duidelijk zullen worden, maar onder andere vanwege het behouden van de waardigheid van de filmmaker – en onlangs was er een onverwacht aanvullend voorstel binnengekomen: hij wilde LAMBERT casten in dit rauwe misdaaddrama over het waargebeurde verhaal van de beruchte onopgeloste, zogenoemde ‘Ice Cream Man Murders’ van de vroege jaren 2000.
"Het was het productieteam dat oorspronkelijk voor mij als componist had gevraagd," legt onze aspirant Til Schweiger uit, “maar toen Matt deze vreemde kerel met een masker zag, dacht hij: 'Dat is wie we nodig hebben voor dit verhaal!' Ik had het even uitgesteld omdat het zo'n vreemd idee leek, vooral voor een Duitse muzikant, maar nu dacht ik: 'Een detective worden in een geprezen Engelse tv-show klinkt zo slecht nog niet.' Hoe dan ook, mijn dochter was het ermee eens dat ik het 'Lambiverse' moest uitbreiden en hoe meer ik erover nadacht, hoe meer ik van het idee hield om een ander masker te proberen. Dus, dankzij haar, besloot ik dat het tijd was om de koe bij de horens te vatten. Of is het de brandnetel? Engels is niet mijn eerste taal.”
LAMBERT had natuurlijk het script al gezien en bewonderde de bedoelingen van de regisseur. "Hij wist alles over Tatort, die geweldige Duitse politieserie die al meer dan vijftig jaar loopt, en hij had alle zwart-wit Edgar Wallace-films uit de jaren vijftig gezien waar onze ouders mee opgroeiden. Hij bleef maar praten over Engelse shows zoals Lovejoy, Rosemary and Thyme, zelfs Bergerac. Ik kende die niet, maar hij klonk echt gepassioneerd en noemde ze 'de canon'. Tenminste, ik denk dat het 'de canon' was. 'Kanonschot' zou geen zin hebben. Hoe dan ook, Duitsers houden echt van misdaadverhalen, dus ik dacht, 'Waarom niet? Laten we het doen!' Het was waarschijnlijk de slechtste beslissing van mijn leven."
De show heette The Stranger en – vanwege de planning – schreef Lambert de soundtrack voordat de opnames begonnen. In feite was de opname voltooid tegen de tijd dat hij op de set aankwam. Een huiveringwekkende, intieme titelsong zou beginnen met rollende piano-arpeggio's en kalme bijdragen van de beroemde celliste Marie-Claire Schlameus, en er was ook het unieke ‘The Move’, met staccato synths, plus het meer formele ‘Don’t Know Anyone’, waaraan Ralph Heidel saxofoon bijdroeg. Dan was er het rijkelijk gelaagde maar speelse ‘Pressure And Room’, evenals, in contrast, de landelijke onschuld van ‘The Others’ met Robin Scherpen’s akoestische gitaar centraal. ‘Maybe The Future’ vertoonde daarentegen de optimistische charme van Francis Lai’s ondergewaardeerde Bilitis-soundtrack, terwijl ‘Four Walls One’ terugkeerde naar solo piano voordat ‘Drama And Comedy’ spanning en elegantie in gelijke mate combineerde. De levendige ‘Rather’ zou ook te horen zijn, evenals het onmiskenbaar verlossende ‘Happy Place’, terwijl de aftiteling zou rollen op ‘How It Ends’, wat een laatste welkome gelegenheid bood voor de reflectie die zo’n intense ervaring vereist.
Zodra LAMBERT Engeland bereikte en het verlaten gerechtsgebouw nabij de Theems waar een groot deel van de actie zou plaatsvinden, werd het duidelijk dat alles niet zo soepel zou verlopen als het componeren van de muziek. "Hij is een heel vreemde kerel, die Matt," vertrouwt de muzikant toe, "en ik had hem nooit echt ontmoet. Ik had natuurlijk eerder met hem gepraat, en hij had me wat lekkernijen gestuurd om me te overtuigen – gezouten karamel M&M’s, in feite, echt limited edition – maar op dat moment had mijn dochter haar ding gedaan en had ik besloten dat ik graag op camera wilde zijn. Dus hoe dan ook, in Engeland wordt elke Matthew Matt genoemd. Dat is gewoon normaal. Dat weet ik, zelfs als Duitser. Maar vanaf het allereerste moment dat ik dat zei, werd hij gek, als in: ‘Het is Matthew! Het is Matthew!’ Dus dat was nogal een verrassing. Niet dat ik er aandacht aan besteedde.”
Binnen enkele uren – zoals LAMBERT eerder onthulde op ‘Lambert Klamra Jazz’, zijn wekelijkse podcast met mede-muzikant Felix Weigt alias Gregor Klamra – werden de zaken erger. "Tijdens de eerste scène leek hij ongelukkig omdat er een bankje stond dat hij niet leuk vond. Hij begon weer te schreeuwen: ‘Waarom staat er een bankje?! Is dit een verdomde kijkgalerij?!’ Er was ook een kerel die de rol van de moordenaar speelde die ook geen professional was. Hij was gepromoveerd vanuit de crew omdat Matt zijn uiterlijk leuk vond, maar toen besloot hij dat hij echt niet kon acteren. Matt gaf hem het heel moeilijk, en iedereen werd beïnvloed door de sfeer. Als iemand begint te schreeuwen in een werksituatie, is dat nooit goed. Het is nooit goed. En het duurde niet lang voordat ik besefte dat hij er spijt van had mij ingehuurd te hebben. Ik denk dat hij vond dat de focus op LAMBERT zou liggen en niet op de regisseur, snap je? Hij was bang dat ik alle aandacht zou krijgen, wat grappig is. Iedereen weet dat ik een hekel heb aan aandacht.”
Een van de scènes die LAMBERT het meest aanspraken was een auto-achtervolging, een ambitie die hij altijd al wilde vervullen. "Elke misdaadverhaal heeft er een, toch?" lacht hij. "Ik hou van auto-achtervolgingen! Wie niet? Aangezien het in het script stond dat ik gebruikte om te componeren, keek ik er echt naar uit. Maar tegen de tijd dat ik daar aankwam had hij zich bedacht. Hij riep dingen als ‘We moeten out of the box denken!’ Eigenlijk denk ik gewoon dat hij het budget verkeerd had ingeschat. Ze hadden een fortuin uitgegeven aan ijs. We eindigden met het doen op micro-scooters, en ik eindigde met een gebroken rib. Ze hadden niet eens geld voor een stuntman. Als we de auto-achtervolging hadden gedaan, was er niets gebeurd! Het zijn allemaal effecten!"
Om eerlijk te zijn, had hij het misschien beter gedaan als hij ook een helm had gehad, maar strikte Britse ‘Health & Safety’-wetten betekenden niets voor Matt, die LAMBERT's personage had aangepast zodat hij het masker kon blijven dragen dat hij tijdens zijn hele carrière als muzikant had gedragen. Daardoor was er geen manier waarop iets anders op zijn hoofd kon passen. Toch, zoals de aard van dergelijke verwondingen is, bleef hij nog 24 uur op de set totdat de pijn ondraaglijk werd, alleen om verstrikt te raken in een nieuwe ruzie. "Matt bleef zeggen dat mijn detective ‘de waarheid’ vertegenwoordigde en, wat er ook gebeurde, ik moest die ‘waarheid’ aan het publiek overbrengen. Toen begon hij te schreeuwen. ‘Wat is ‘de waarheid’?! Wat is ‘de waarheid’?!’ Niemand wist wat ze moesten denken. Wat voor vraag is dat? Ik weet zeker dat ik niet weet wat ‘de waarheid’ is!”
Als verdere belediging bij letsel, merkte Matt het niet toen zijn ster verdween, dus na enkele dagen herstellen besloot de wannabe-detective dat hij klaar was met het hele avontuur. Zijn enige zorg was dat de muziek gered zou worden voor release. En dus, gebrek hebbend aan wat hij ‘sitzfleisch’ noemt – ‘achtervlees’ – om met de regisseur om te gaan, verliet hij zijn hotel zodra hij daartoe in staat was en keerde terug naar huis in Berlijn. De twee artiesten spraken nooit meer met elkaar. The Stranger, ondertussen, werd nooit afgemaakt. Matt betaalde LAMBERT’s honorarium ook nooit. Niet dat dit zijn lange-termijnambities heeft beïnvloed. "Ik zou nog steeds graag een andere film doen," lacht onze incognito virtuoos. "Het is leuk om iemand te zijn die je niet bent."
Achttien maanden later, en tien jaar sinds LAMBERT’s debuutalbum, is de nu hernoemde soundtrack van The Stranger eindelijk klaar voor release. Onvermijdelijk nam het ontknopen van de complicaties enige tijd in beslag, waardoor LAMBERT’s manager rechtszaken moest aanspannen waarmee Matt, mede dankzij Brexit, niet kon concurreren. "Het dient hem recht," voegt LAMBERT toe. "Ik denk dat hij ervoor heeft gestemd." In de tussentijd ging LAMBERT aan de slag, ervoor zorgend dat wat er ook uitgebracht werd niet gewoon meer van “hetzelfde” zou zijn. Dit, zo bleek, was alles wat Matt echt had gewild.
In een onverwachte wending slaagde het team er ook in om beelden van de opnames te redden voor gebruik in promotievideo’s, terwijl ook een opmerkelijke mini-documentaire, gemaakt in de stijl van Werner Herzog’s My Best Friend en Terry Gilliam’s Lost In La Mancha, is voltooid. Geregisseerd door Tom Oxenham, die aanwezig was op de set, legt het de making-of van deze snel beëindigde misdaadcatastrofe vast, om nog maar te zwijgen over de buitengewone, real-life ontknoping ervan. Wat het belangrijkst is, is echter dit album en de langverwachte mogelijkheid om de inhoud te horen zoals LAMBERT ze oorspronkelijk bedoeld had. "Uiteindelijk," concludeert onze gemaskerde maestro, "werd de muziek totaal gecompromitteerd door die verdomde regisseur, en ik moest dit vrolijker maken, niet die typische ‘Scandi-noir’-onzin. Ik heb eraan gewerkt totdat het was zoals het altijd had moeten zijn, en ik ben echt tevreden. Mijn dochter houdt er ook van. The Stranger mag dan slecht zijn, maar de muziek is ECHT GOED.”